Tìm hiểu chi tiết về phân độ tăng huyết áp và các dấu hiệu nhận biết

Khái niệm về phân độ tăng huyết áp

Tăng huyết áp là một tình trạng sức khỏe phổ biến, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới. Để hỗ trợ việc chẩn đoán và điều trị hiệu quả, phân độ tăng huyết áp được xây dựng nhằm phân chia mức độ nghiêm trọng dựa vào chỉ số huyết áp. Hiểu rõ lý do phân loại, các nhóm độ và dấu hiệu có ý nghĩa đặc biệt trong việc giúp người bệnh chủ động bảo vệ sức khỏe của mình.

Căn cứ vào cơ sở nào để thực hiện phân độ tăng huyết áp?

• Chỉ số huyết áp tâm thu và tâm trương



• Biểu hiện lâm sàng trên từng cá nhân
• Các yếu tố nguy cơ, biến chứng liên quan đến tim mạch, thận, mắt…
• Các khuyến nghị từ tổ chức y tế thế giới và những hiệp hội chuyên ngành

Các mức phân độ tăng huyết áp hiện nay

Thông thường, các bác sĩ sẽ căn cứ vào kết quả đo huyết áp nhiều lần để xác định người bệnh đang ở mức độ nào. Dưới đây là các mức phổ biến:

1. Tăng huyết áp độ 1 (nhẹ):

Huyết áp tâm thu dao động từ 140 – 159 mmHg, huyết áp tâm trương từ 90 – 99 mmHg. Giai đoạn này thường chưa có triệu chứng rõ rệt và người bệnh thường bỏ qua nguy cơ tiềm ẩn. Tuy nhiên, phân độ tăng huyết áp độ 1 vẫn có thể gây tổn thương lâu dài lên các cơ quan trong cơ thể nếu không được kiểm soát kịp thời.

2. Tăng huyết áp độ 2 (trung bình):

Đây là mức nguy hiểm hơn, với huyết áp tâm thu từ 160 – 179 mmHg, huyết áp tâm trương từ 100 – 109 mmHg. Người bệnh có thể xuất hiện các biểu hiện chán ăn, mệt mỏi, choáng váng, đau đầu, hồi hộp và đôi khi thấy rõ các dấu hiệu tổn thương ở mắt, thận, tim.

3. Tăng huyết áp độ 3 (nặng):

Huyết áp tâm thu ≥ 180 mmHg, huyết áp tâm trương ≥ 110 mmHg. Ở mức phân độ tăng huyết áp này, người bệnh rất dễ bị biến chứng đột quỵ, nhồi máu cơ tim, suy tim, tổn thương võng mạc, thận và não nghiêm trọng. Đây là lý do vì sao các bác sĩ luôn chủ động kêu gọi tầm soát và kiểm soát huyết áp thường xuyên.

Tăng huyết áp tâm thu đơn độc

Một trường hợp phổ biến khác là tăng huyết áp chỉ số tâm thu, thường gặp ở người già. Dù chỉ số tâm trương bình thường nhưng nguy cơ gây biến chứng tim mạch không hề nhỏ.

Phần lớn các trường hợp phân độ tăng huyết áp ở giai đoạn nhẹ và trung bình đều không có triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, khi huyết áp tăng cao hoặc kéo dài, một số dấu hiệu sau sẽ ngày càng xuất hiện rõ rệt:

• Đau đầu, cảm giác nặng ở đầu hoặc vùng gáy
• Chóng mặt hoặc hoa mắt, dễ choáng ngất
• Tức ngực, khó thở, đánh trống ngực liên hồi
• Mờ mắt, cảm giác nhìn không rõ
• Máu cam bất thường, tiểu máu hoặc tiểu ra protein
• Buồn nôn, nôn

Nhiều trường hợp chỉ phát hiện bệnh khi đã có biến chứng về tim mạch, thận hoặc não. Khi xuất hiện các triệu chứng trên, cần đo huyết áp thường xuyên để phát hiện sớm phân độ tăng huyết áp chính xác nhất.

Ai dễ mắc phải phân độ tăng huyết áp?

Những đối tượng sau có nguy cơ cao phát triển các phân độ tăng huyết áp khác nhau:

• Người trên 40 tuổi
• Người thừa cân, béo phì
• Người ăn nhiều muối, chất béo bão hòa
• Người có tiền sử gia đình bị tim mạch, đái tháo đường
• Người ít vận động thể lực và thường xuyên căng thẳng
• Người hút thuốc lá, uống rượu quá nhiều

Phòng ngừa và kiểm soát phân độ tăng huyết áp

1. Thường xuyên kiểm tra huyết áp bằng máy đo tại nhà
2. Tuân thủ chế độ ăn giảm muối, tăng rau xanh, hạn chế chất béo
3. Duy trì cân nặng hợp lý và tập luyện thể dục đều đặn
4. Bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia
5. Quản lý căng thẳng, kiểm soát tốt các bệnh nền như đái tháo đường, rối loạn mỡ máu
6. Khám sức khỏe định kỳ và tuân thủ điều trị y tế nếu được chẩn đoán dựa theo phân độ tăng huyết áp

Các biến chứng nguy hiểm liên quan đến phân độ tăng huyết áp

Bệnh nhân không kiểm soát tốt huyết áp sẽ có nguy cơ cao phải đối mặt với nhiều biến chứng nguy hiểm như:

• Đột quỵ, xuất huyết não
• Nhồi máu cơ tim, suy tim
• Suy thận mãn tính
• Tổn thương mạch máu võng mạc, dẫn đến mù lòa
• Phình tách động mạch chủ

Lời khuyên dành cho người mắc hoặc có nguy cơ mắc phân độ tăng huyết áp

Chủ động thay đổi lối sống: tăng cường vận động, ăn uống lành mạnh, hạn chế tối đa các tác nhân gây tăng huyết áp giúp kiểm soát tốt các phân độ tăng huyết áp và bảo vệ các cơ quan nội tạng trước nguy cơ biến chứng. Đồng thời bạn cũng nên thăm khám chuyên sâu, tái khám định kỳ và tuyệt đối không tự ý ngừng thuốc khi đang được bác sĩ chỉ định điều trị thuốc hạ huyết áp cho từng mức phân loại.

Kết luận

Nhận thức rõ về các cấp độ và triệu chứng của tăng huyết áp giúp chúng ta chủ động phòng ngừa, phát hiện và điều trị kịp thời. Hãy nhớ rằng phân độ tăng huyết áp không chỉ đơn thuần là những con số trên máy đo mà còn chỉ báo về nguy cơ bệnh lý tiềm tàng ảnh hưởng trực tiếp tới chất lượng cuộc sống và tuổi thọ của bạn.